İyi bilinmeli ki, yedi şey olmadan, yedi işin hiçbir faydası yoktur.
1. Hiç çekinme duygusu olmayan korku.
Ben Hazreti Allah’ın azabından korkarım dediği halde günah işlemekten çekinmeyene, o sözün hiçbir yararı olmaz.
2. Talepsiz recâ.
Gereğini yerine getirmeden bir şeyi ümit etmektir. Ben Hazreti Allah’tan sevap umuyorum dediği halde, emirlerini yapmayana ve yararlı hiçbir işe koyulmayana o sözün hiçbir yararı olmaz.
3. Kasıtsız niyet.
Bir kimse, kalbinden hayırlı işlere ve ibâdet etmeye niyet eder, ancak hiçbir şekilde kendini o yöne zorlamazsa bu çeşit niyet kişiye hiçbir yaramaz sağlamaz.
4. Gayretsiz dua.
Kişi, Hazreti Allah’a dua edip yalvarır, kendisini hayırlı işlere muvaffak kılmasını diler; ancak o yolda, hiçbir çabası göstermez. Bu şahsın o duasında hiçbir fayda yoktur. Böyle bir kimsenin, muvaffak olabilmesi için o yolda çaba sarfetmesi gerekir. Nitekim Allah’a tâat uğrunda çaba harcayanlara o yolda nice başarılar ihsan edilmiştir.
5. Pişmanlık duymadan yapılan tevbe.
Kişi, “Ben Hazreti Allah’tan bağışlanmamı istiyorum” der de yapmış olduğu günahlara pişmanlık duymazsa, böyle kimseler için istiğfarın hiçbir faydası yoktur. Tevbenin kabulü için birinci şart, pişmanlık duymaktır.
6. Amellerini (nâfile ibâdetleri) açık yapmak, gizlememek.
Yani sadece görünürde âbid ve zâhid olmak; gizlide ise tersi olmaktır. Kişi, görünürde işlerini düzeltme yoluna gider, yararlı ameller yapmaya bakar; fakat gerçekte riyasız hiçbir işi yoktur. Bu kimsenin amellerinin de kendisine hiçbir yararı yoktur.
7. Çok ama ihlâssız amel.
Tâat ve ibâdet işinde, çok çaba harcar. Fakat yaptığı ameli Allah rızası için yapmaz. Bu kimseye bu ihlâssız amelleri hiçbir fayda sağlamaz. Böyle ihlâssız ameller, kişinin nefsini aldatmaktan başka hiçbir işe yaramayacaktır.
Allah (c.c) bizlere rızasına uygun ameller işlemeyi nasip etsi. Şaşırtmasın!
