Grain and Feed Trade Association (Gafta) olarak bilinen Gafta, 1878'de kurulan bir uluslararası ticaret birliğidir. Gafta'nın merkezi Londra'da olup, Cenevre, Kiev, Pekin ve Singapur'da ofisleri bulunmaktadır. Gafta'nın birçok işlevi vardır, ancak en önemli işlevlerinden biri, tahıl ticareti kontratlarının standart proforma taslağını hazırlamaktır.
Gafta Nedir?
Gafta, sadece bir tahkimat mekanizması değildir. Gafta, dünya tahıl piyasasının katılımcılarının çıkarlarını korumak için kurulmuş bir uluslararası ticaret birliğidir. Gafta, tahıl ticareti kontratlarının standart proforma taslağını oluşturarak, kontrat sürecini büyük ölçüde basitleştirir ve hızlandırır. Satıcı ve alıcı farklı ülkelerde olsa bile, proforma sayesinde her seferinde tüm şartları yeniden kabul etmelerine gerek yoktur.
Derneğin istatistiklerine göre, dünya tahılının %80'den fazlası, Gafta proformalarına dayalı kontratlar altında sevk edilmektedir. Karadeniz bölgesinde en yaygın kullanılan proformalar Gafta 48 (CIF üzerinden toplu teslimat), Gafta 49 (FOB üzerinden toplu teslimat), Gafta 78 ve 78UA (demiryolu ve karayolu) ve Gafta 88'dir (konteyner teslimatları için sıklıkla kullanılır).
Gafta Tahkimatının Maliyeti ve Karmaşıklığı
Gafta tahkimatının maliyeti ve karmaşıklığı hakkında genel bir endişe vardır. Ancak, Dernek istatistiklerine göre, birinci kademe tahkimat ödülünün ortalama maliyeti 14,654.65 pound'dur. Bu maliyet, tahkimatçıların anlaşmazlık üzerinde ne kadar zaman harcadığına bağlı olarak hesaplanır. Bu maliyet yüksek görünebilir, ancak karşılaştırma yapacak olursak, Londra Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nde (LCIA) tahkimatın ortalama maliyeti 97,000 ABD dolarıdır. Bu nedenle, Gafta, İngiliz tahkimatı için ucuz bir seçenektir.
Anlaşmazlık Çözüm Süreci
Gafta, birkaç tahkimat kuralı sunar: Gafta 125 ve Gafta 126. Gafta 125 genellikle uygulanırken, Gafta 126 basit anlaşmazlıklar için uygulanır ve hızlandırılmış bir süreç sağlar. 126 numaralı kurallar daha az kullanıldığından, aşağıdakiler Gafta 125'in standart kurallarına atıfta bulunacaktır.
İlk aşamada, taraflar tahkimatçılarını atar ve davacı bir iddia sunar. Depozito ödendikten sonra, Gafta, davalının şikayete yanıt vermek için 28 gün, ardından davacının yanıta yanıt vermek için 21 gün süresi vardır. Ancak, süreç genellikle burada sona ermez. Tahkimatçılar, tarafların herhangi birinin talebi üzerine, taraflara açıklamalarını değiştirmek için başka bir 'tur' verir.
Gafta Tahkimat Ödülünün İtirazı
Gafta'nın bir itiraz aşaması vardır ve herhangi bir taraf, ilk kademe tahkimat ödülüne itiraz edebilir. İtiraz, davanın tam bir incelemesini sağlar ve tarafların itiraz gerekçelerini haklı çıkarmasına gerek yoktur.
Borçlu Tüm Varlıklarını Gizlerse Ne Yapılır?
Borçlunun tüm varlıklarını ödül uygulanana kadar gizlemesi durumunda, Gafta'nın tüm sorunlara bir çare olmadığını unutmayın. Tahkimata gitmeden önce, sürecin uygulanabilirliğini belirlemek için birkaç basit adım atmanız önerilir:
-
Due diligence
-
Geçici önlemler
Geçici önlemler hakkında biraz daha ayrıntıya girelim. Gafta proforması, kontrata dahil edilmiştir ve tahkimatın yerinin Londra olduğunu belirtir. İlk bakışta, bu küçük bir hüküm gibi görünebilir, ancak pratikte ciddi sonuçları vardır.
Tahkimatın yeri Londra olduğu için, davacı, iddiasını güvence altına almak için İngiltere ve Galler Yüksek Mahkemesi'ne geçici önlemler başvurusunda bulunabilir. Geçici önlemlerin belirli bir türü olan "dünya çapında dondurma emri" (WFO olarak bilinir), borçlunun dünya çapında varlıklarını borçlu olduğu miktar için "dondurur".
Gafta 125 Kuralları ve Gafta 126 Kuralları Arasındaki Fark Nedir?
Gafta 125 Tahkimat Kuralları genellikle daha büyük ve daha karmaşık iddialar için kullanılırken, Gafta 126 Kuralları - Hızlandırılmış Tahkimat Prosedürü Kuralları daha küçük iddialar için kullanılır ve hızlandırılmış bir tahkimat gerektirir.
Tahkimatçı Nasıl Atanır?
Gafta 125 Kuralları uyarınca, taraflar kendi tahkimatçılarını atarlar. Ancak, taraflar tek bir tahkimatçı ile işlem yapmayı dilerlerse veya Gafta'nın taraflar adına bir tahkimatçı atamasını isterlerse, taraflar Gafta'nın Nitelikli Tahkimatçılar listesinden bir tahkimatçı seçebilir ve atamalarını onaylamaları için seçtikleri tahkimatçıya başvurabilirler.
Tahkimat Ücretleri Nelerdir?
Tahkimat ücretleri, davayı ele alan tahkimatçıların sayısına, davanın karmaşıklığına ve bir duruşmanın olup olmadığına bağlı olarak değişebilir. Birinci kademe bir dava için 1,250 poundluk bir sorun ücreti ve bir itiraz için 3,500 poundluk bir ücret vardır. 126 numaralı davalarda sorun ücreti 700 pounddur.
Depozito miktarı:
-
Her iki tarafın da Gafta üyesi olduğu durumlarda 12,000 pound
-
Yalnızca bir tarafın Gafta üyesi olduğu durumlarda 13,500 pound
-
İki tarafın da Gafta üyesi olmadığı durumlarda 15,000 pound
Tahkimatın Süresi Ne Kadar Sürer?
Tahkimatın süresi, davanın karmaşıklığına, tahkimatçıların sayısına ve bir duruşma talep edilip edilmediğine bağlı olarak değişir. Birinci kademe bir ödül için tahkimatın başlangıcından ödülün verildiği tarihe kadar geçen ortalama süre 7 ay, bir itiraz için ise 11 aydır.
Sonuç
Gafta tahkimatı, küresel tahıl ticaretinin çoğunu düzenleyen bir mekanizmadır. İngiltere'de bulunan bir kuruluş olmasına rağmen, Gafta'nın tahkimat hizmetleri, dünya genelindeki birçok tahıl ve yem ticareti anlaşmazlığına uygulanabilir. Maliyetler ve süreç karmaşık olabilir, ancak genel olarak Gafta tahkimatı, küresel tahıl ticareti anlaşmazlıklarını çözmenin etkili bir yoludur.
